Więźniowie funkcyjni zajmowali ważną pozycję w strukturze organizacyjnej obozu. Mogli oni liczyć na przywileje w zamian za pomoc w sprawowaniu nadzoru nad pozostałymi. Od władzy, jaką powierzyło im kierownictwo obozu zależało często życie lub śmierć więźniów. Brutalne zachowanie funkcyjnych, nieustannie zagrożonych możliwością utraty pozycji, spotykało się z ostrą krytyką ze strony współwięźniów.

Nadzór na terenie każdego pola więźniarskiego pełnił Lagerälteste – starszy obozu. Podlegali mu blokowi i ich pomocnicy, zwani sztubowymi, których zadaniem było pilnowanie porządku w baraku oraz rozdział żywności. Za nadzór nad organizacją pracy na jednym z pól więźniarskich odpowiadał Lagerkapo. Jego podwładnymi byli kapo nadzorujący prace poszczególnych komand i ich pomocnicy vorarbeiterzy.

W obozie wyróżniał ich ubiór, opaski z nazwą funkcji a także często pejcz, który był atrybutem władzy.

Byli grupą najbardziej uprzywilejowaną, wykorzystywaną przez władze obozu jako narzędzie w realizacji polityki wewnątrzobozowej, głównie przy tworzeniu podziałów i antagonizmów wśród osadzonych. Zdarzało się, że kierownictwo nad jednolitymi etnicznie blokami powierzano funkcyjnym innych narodowości.

Wśród funkcyjnych byli także tacy, którzy nie ulegli demoralizacji, a swoje stanowisko wykorzystywali do niesienia pomocy innym.