15.06.2022
Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady
Tegoroczne obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady w Państwowym Muzeum na Majdanku skupiły się na byłych więźniach obozu – ich osobistych doświadczeniach okropieństwa wojny przekazywanych kolejnym pokoleniom zarówno w bezpośrednich spotkaniach jak i spisanych w formie pamiętników relacji.
W Centrum Obsługi Zwiedzających z uczniami lubelskich szkół średnich spotkali się byli więźniowie skupieni wokół Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Wydarzenie poświęcone było pamięci Zdzisława Badio – byłego więźnia Majdanka, edukatora młodzieży działającego w Polsce i za granicą, orędownika polsko-niemieckiego pojednania i przyjaciela naszego Muzeum. Wspólnie z byłymi więźniami złożyliśmy przy Mauzoleum kwiaty i zapaliliśmy znicze na znak naszej pamięci o ofiarach drugiej wojny światowej.
Drugim wydarzeniem zorganizowanym w ramach obchodów Narodowego Dnia Pamięci było spotkanie poświęcone najnowszej publikacji Państwowego Muzeum na Majdanku. „Niebo bez ptaków” – jak zatytułowała swoją relację Danuta Brzosko-Mędryk – to niezwykle ważne świadectwo prezentujące czytelnikom dzieje niemieckiego obozu koncentracyjnego w Lublinie z perspektywy więźniarki, która przebywała za drutami Majdanka aż 15 miesięcy. Jak podkreśliła prowadząca spotkanie Katarzyna Boraca: „wspomnienia Danuty Brzosko-Mędryk wybrzmiewają w sposób szczególny właśnie teraz, ponieważ w tym roku obchodzimy także 80. rocznicę utworzenia na Majdanku obozu koncentracyjnego dla kobiet”.
W rozmowie o książce, redaktorka naukowa publikacji, Marta Grudzińska, opisała wojenne losy Danuty Brzosko-Mędryk naznaczone przez kolejne miejsca jej więzienia i cierpienia: Pawiak-Majdanek-Ravensbrück. „Publikacja opisuje zarówno zmagania jak i próby radzenia sobie młodej kobiety z brutalnym światem. Istotną kwestią w pomocy było łączenie się więźniarek w tzw. Rodzinki. Zapewniało to wsparcie zarówno duchowe – Radio Majdanek – jak i wsparcie fizyczne poprzez wzajemnie udzielaną pomoc materialną” – zaznaczyła redaktorka.
Z kolei Nadia Sola-Sałamacha, historyczka z Państwowego Muzeum na Majdanku, skupiła się na różnicach pomiędzy relacjami męskimi oraz pozostawionymi przez byłe więźniarki. „Niezwykle ciekawym aspektem ‘Nieba bez ptaków’ jest to, że autorka w ogóle nie koncentruje się na sobie, a skupia się raczej na otaczających ją ludziach – zarówno współwięźniarkach jak i sprawcach. W książce znajdziemy bardzo dużo miłości, przyjaźni, tęsknoty za wolnością, ale nigdzie nie odnajdziemy tam nienawiści” – podkreślała.
Wydarzeniu towarzyszyła także wystawa przygotowana przez Martę Grudzińską i Martę Jabłońską. Uczestnicy spotkania mogli zobaczyć cenne pamiątki po Danucie Brzosko-Mędryk, m.in. jej fotografie, prywatne dokumenty byłej więźniarki, wysyłane z Majdanka grypsy, oraz rękopis „Nieba bez ptaków”.
Najnowsza edycja książki dostępna jest w internetowej księgarni naszego Muzeum.
Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady został ustanowiony decyzją Sejmu RP z 2006 roku. Upamiętnia on pierwszy transport Polaków do KL Auschwitz. 14 czerwca 1940 r. Niemcy skierowali tam z więzienia w Tarnowie grupę 728 osób. Wśród nich byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także niewielka grupa polskich Żydów. Data ta uznawana jest za początek funkcjonowania obozu.