W ramach jubileuszu 80-lecia działalności, w minionym roku zorganizowaliśmy akcję „Pamiątki”, podczas której apelowaliśmy o przekazywanie do naszych zbiorów obiektów związanych z historią Majdanka. Dzięki Państwa zaangażowaniu wzbogaciły się one o ponad 300 przedmiotów, fotografii i dokumentów.

Wykorzystamy je przede wszystkim w naszej działalności edukacyjnej i popularyzatorskiej. Część z podarowanych w ramach akcji obiektów prezentujemy na wystawie „Pamiątki”, która cieszy się dużym zainteresowaniem wśród osób odwiedzających muzeum.

Wśród przekazanych muzeum obiektów znalazły się m.in. dwa kufry podróżne – jeden z nich zawierał płócienne worki transportowe wykorzystywane przez niemieckich żołnierzy. Drugi należał do Else Ledermann – niemieckiej Żydówki z miejscowości Gotha, która razem z siostrą Gertrud została deportowana do getta w Bełżycach w maju 1942 r. Żadna z kobiet nie przeżyła wojny.

Do zbiorów muzeum trafiła także aluminiowa papierośnica należąca do Mikołaja Peima, który jako więzień nr 4158 przebywał na Majdanku od sierpnia 1943 r. Ten wyjątkowy przedmiot został mu podarowany przez kolegów-współwięźniów, którzy wygrawerowali inicjały Peima oraz charakterystyczną zabudowę obozu i wieżę z herbem jego rodzinnego Dorohuska. Mikołaj został wywieziony do Dachau w kwietniu 1944 r., gdzie doczekał wyzwolenia.

Wolności doczekał także inny Polak i więzień kilku obozów – Jerzy Bargielski. Niemcy aresztowali go w kwietniu 1940 r. Przeszedł kolejno przez Dachau i Gusen, a w grudniu 1942 r. został przeniesiony na Majdanek. W obozie aktywnie działał w ruchu oporu jako informator z ramienia Delegatury Rządu RP na Kraj. Jerzy pozostał na Majdanku aż do ostatniego dnia jego funkcjonowania – 22 lipca 1944 r. wyszedł w ostatnim marszu ewakuacyjnym do Auschwitz. Uciekł z transportu podczas postoju kolumny więźniów na nocleg w Kraśniku. W przekazanej nam bogatej kolekcji pamiątek po Jerzym Bargielskim znajdują się m.in. jego fotografie, portret wykonany na Majdanku w 1942 r. oraz zbiór ponad 50 listów wysyłanych do rodziny z obozów.

Niezwykle cennym uzupełnieniem naszych zbiorów była przekazana nam kolekcja pamiątek po Henryku Wieliczańskim. Henryk (właśc. Izaak Halpern) Wieliczański był lekarzem, żołnierzem Armii Krajowej i więźniem trzech niemieckich obozów – Majdanka, Auschwitz i Flossenbürga. W pamięci współwięźniów zapisał się jako osoba ofiarnie niosąca pomoc innym. W domu Henryka i Teodozji Wieliczańskich schronienie znalazła ocalała z Holokaustu Żydówka Sara Celnik. Małżeństwo zostało uhonorowane tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” przez instytut Yad Vashem w Jerozolimie. Potwierdzający to medal i dyplom również trafiły do naszych zbiorów, a dokument można zobaczyć na wystawie „Pamiątki”.

Nowe archiwalia to także fotografie wykonane na terenie byłego obozu w 1944 r., skany niemal 50 grypsów wysłanych z KL Lublin przez Jerzego Wróbla vel Nowaka, fotografie i relacja spisana przez Roberta Eisenstaedta, który uciekł z Majdanka w lipcu 1942 r., oraz oryginalny maszynopis wspomnień Czesława Skoraczyńskiego. Mamy nadzieję, że relacja zatytułowana przez niego „Żywe numery” wkrótce uzupełni naszą ofertę wydawniczą.

Składamy najserdeczniejsze podziękowania wszystkim osobom, które wzięły udział w akcji „Pamiątki” i przekazały wiele cennych obiektów do muzealnych zbiorów. Dzięki Państwa decyzji nie tylko zabezpieczymy te bezcenne świadectwa dla przyszłych pokoleń, ale dołożymy wszelkich starań, by służyły nam za nośniki pamięci – echa historii, które poprzez wystawy i publikacje będą przypominać o losach tych, do których należały podczas okupacji. Nieustannie apelujemy o kontakt z muzeum w sprawie posiadanych przez Państwa przedmiotów, które mogą mieć związek z historią Majdanka.