80 lat temu, 8 maja 1945 roku, zakończyła się II wojna światowa. A może jednak, parafrazując doktora Zygmunta Klukowskiego, cytowanego w jednym z esejów zebranych w naszej najnowszej publikacji, z początkiem stycznia 2025 roku wstąpiliśmy w 86. kalendarzowy rok wojny?

Nie zakończyła się ona przecież dla coraz skromniej reprezentowanej grupy pokolenia świadków. Psycholodzy jednoznacznie wskazują, że trauma związana z przeżyciami wojennymi przenosi się na kolejne pokolenia.

Z początkiem XXI wieku II wojna światowa stała się przedmiotem zainteresowania również socjologów, antropologów czy kulturoznawców. Ponadto sami historycy zaczęli naukowo opracowywać wojenne losy innych grup etnicznych niż Żydzi czy, jak miało to miejsce w przypadku naszego rodzimego dyskursu, Polacy, oraz skupili się na dotychczas marginalizowanych mniejszościach.

O II wojnie światowej nie pozwala nam zapomnieć kultura masowa. Choć zyskujące na popularności książki wpisujące się w holokaustowy kicz często trywializują i przekształcają pamięć o Zagładzie, są jednym z najłatwiej dostępnych nośników treści z nią związanych. Pytanie tylko, czy powinniśmy się cieszyć z rosnącej liczby czytelników romansów, których głównymi bohaterami są więźniowie w pasiakach?

Wszystkie te zagadnienia znalazły się w centrum uwagi autorów tekstów publikowanych w naszym najnowszym wydawnictwie pod redakcją Pauliny Pętal. Jacek Leociak, Dariusz Libionka, Nadia Sola-Sałamacha i Robert Traba nie oferują jednak gotowych odpowiedzi na pytania o pamięć o II wojnie światowej. Wskazują jednak, w jaki sposób ta wojenna przeszłość wciąż kształtuje naszą teraźniejszość.

Spis treści:

Paulina Pętal, Słowo wstępne

Robert Traba, Zakończenie wojny trwa wiecznie…

Nadia Sola-Sałamacha, Historia niepamięci

Dariusz Libionka, Ksiądz i Żydówka – dwa obrazy okupacji

Jacek Leociak, Wszystko na sprzedaż