Ostatni odcinek cyklu o działalności wywiadu Armii Krajowej na Majdanku

Archiwum „Sahary”. Odcinek 5. Dygresje i wątpliwości
OPUS działał na rzecz więźniów niemieckiego obozu na Majdanku do 21 czerwca 1944 r., z krótkim wznowieniem w sierpniu 1944 r. – na rzecz osadzonych w obozie NKWD. Natomiast komórka AK „Sahara” funkcjonowała do października 1944 r., do aresztowania płk. Bienieckiego.
Niektórzy zastanawiają się, skąd w materiałach „Sahary”, zbieranych skrupulatnie przez „Elżbietę”, znalazły się dokumenty ewidentnie pochodzące z OPUS-u. Wyjaśnienie jest proste. Otóż 22 czerwca 1944 r. (w dzień po zakończeniu akcji dożywiania więźniów Majdanka) w OPUS-ie zaszła reorganizacja. Wanda Szupenko otrzymała od przełożonych („dyrektora”) dodatkowe obowiązki. Nakazano jej przejęcie funduszy organizacyjnych, zapasów aprowizacyjnych oraz niewielkiej partii dokumentów.
To właśnie te materiały OPUS-u pozwoliły później na nadanie całemu archiwum „bezpiecznej” nazwy kolekcji. Wśród dokumentów znalazły się: listy więźniów, którym wysyłano paczki do obozu (dla archiwistów: XII-15); sprawozdania terenowe (11 sztuk); instrukcje i wykazy podopiecznych (6 list); lista ostatnich majdankowiczów, którym wysyłano paczki (1 sztuka); pisma Komendy Głównej i inna korespondencja. W zbiorze tym zabrakło dokumentacji OPUS-u prowadzonej przez „Danutę” – Irenę Rembarz. Najwyraźniej uznała ona, że tego cennego materiału na razie nie przekaże „Elżbiecie”.
Komórka AK „Sahara” działała pod nazwą „10 10” do końca października 1944 r. Ostatni datowany dokument, jaki trafił do szklanego słoja, nosi datę 20 lub 26 października 1944 r. I to jest przypuszczalna data ukrycia zbioru, najpewniej w październiku 1944 r. dokumenty zostały zakopane.

Autor: Krzysztof Tarkowski

Na zdjęciu protokół z 22 czerwca 1944 r. dotyczący przekazania części OPUS-u w ręce „Elżbiety”

Dokument z 20 października 1944 r. Najpóźniej wytworzone archiwalium, które znalazło się w zbiorach „Sahary”