Zlikwidowany jako ostatni z obozów akcji „Reinhardt” – SS-Sonderkommando Sobibor – miał zostać na zawsze zapomniany. Zatarte jesienią 1943 r. ślady zbrodni, a razem z nimi dowody życia zamordowanych w obozie Żydów zostały jednak wydobyte w wyniku badań archeologicznych i zabezpieczone.

Cykl debat historyków przybliżających zagadnienie masowej eksterminacji Żydów na Lubelszczyźnie przeprowadzonej przez Trzecią Rzeszę w latach 1942–1943.

Zapraszamy do zagłębienia się w nieco inną perspektywę poznawania doświadczeń obozowych więźniów KL Lublin. Tym razem prezentujemy fragmenty tej trudnej historii zapisanej w ich własnych wierszach.

Wkrótce po ostatecznej likwidacji niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku i wkroczeniu do Lublina Armii Czerwonej na III polu więźniarskim rozpoczął swoje funkcjonowanie obóz filtracyjny NKWD. W dwóch barakach warsztatów samochodowych osadzano żołnierzy Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Po kilku tygodniach pozostałych w obozie Polaków wywieziono w głąb Związku Radzieckiego. W tym cyklu prezentujemy ich sylwetki i historie.

W tym cyklu opowiadamy o ucieczkach z obozu na Majdanku, komand zewnętrznych, transportów i obozów pracy w Lublinie.

19 marca 1944 r. Inspektorat Obozów Koncentracyjnych zdecydował o ewakuacji obozu koncentracyjnego na Majdanku. Zbiór dziesięciu tekstów ujawnia kulisy tamtych wydarzeń.

Cykl #jutrobędzielepiej odwołuje się do słów, jakimi pierwszą audycję Radia Majdanek w lutym 1943 r. zakończyła Danuta Brzosko-Mędryk. W jego ramach opowiadamy, jak więźniowie obozu koncentracyjnego na Majdanku radzili sobie w trudnym położeniu poprzez samopomoc i działalność kulturalną. Mamy nadzieję, że historie tych niezwykłych osób i reprezentowane przez nie postawy staną się lekcją postępowania w tym trudnym dla wszystkich czasie.

W tym wątku przedstawiamy historie ludzi, którzy poznawali się i zakochiwali w czasach i w miejscu, które temu uczuciu nie sprzyjały. Opowiadamy o uczuciach, które narodziły się za drutami Majdanka lub zostały wystawione na próbę przez rozłąkę i uwięzienie w obozie.

Niektóre z nich zmieniły z biegiem lat pierwotne położenie, inne nie przetrwały trudnych czasów powojennych. Jeszcze inne teraz wyglądają inaczej, bo pokrywająca je polichromia utraciła swoją intensywność. Dla więźniów Majdanka najważniejsze były natomiast zakamuflowane w nich przed władzami obozu symbole i treści o pozytywnym wydźwięku.

„Karol spojrzał na niebieskie plamy na suficie komory gazowej i zdało się, że jego górna warga drży. Narastały w nim oburzenie i niedowierzanie, kiedy przewodnik rzeczowo wyjaśniał, że plamy te powstały w wyniku reakcji che micznej zachodzącej między organizmami ofiar a cyklonem B wykorzystywanym do ich uśmiercania” – tak w jednej z brytyjskich gazet relacjonował wizytę ówczesnego księcia Walii na Majdanku Robert Jobson.

W zbiorach Państwowego Muzeum na Majdanku znajduje się niezwykły dziennik – jedno z najważniejszych świadectw zagłady Żydów polskich. W 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim PMM we współpracy z wydawnictwem Prószyński Media wydaje nową edycję tego źródła. O czym opowiada dokument? Jakie były jego powojenne losy? Co czyni go unikatowym? Zachęcamy do lektury artykułu Anny Wójcik z Archiwum PMM.

W listopadzie 2021 r. zbiory archiwalne Muzeum wzbogaciły się o dwa grypsy napisane do rodziny przez Tadeusza Tuza – nastolatka zaangażowanego w działalność podziemną. W 1944 r. Niemcy osadzili go na Zamku Lubelskim, a następnie rozstrzelali w obozie koncentracyjnym na Majdanku.

1 października 1942 r. trafiły na Majdanek pierwsze więźniarki. Tym samym swoje funkcjonowanie rozpoczął Frauenkonzentrationslager – obóz koncentracyjny dla kobiet utworzony na V polu więźniarskim. Pierwszymi kobietami osadzonymi w KGL Lublin były lublinianki wysiedlone z dwóch dzielnic miasta – Wieniawy i Dziesiątej, oraz Żydówki przeniesione z getta w Bełżycach i getta na Majdanie Tatarskim w Lublinie.

Rzeczy pomordowanych, które można zobaczyć na wystawie stałej w Muzeum i Miejscu Pamięci w Sobiborze, zostały znalezione w trakcie badań archeologicznych prowadzonych na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady. Zachowana do dziś nieliczna biżuteria została prawdopodobnie zgubiona przez ich właścicieli po wyjściu z pociągu lub przeoczona podczas segregacji mienia. Jednym z takich przedmiotów jest mosiężna broszka z wytłoczoną sceną rodzajową.

Losy żydowskiej rodziny Kralów z Wiednia

Prezentujemy fragmenty dziennika pisanego przez 16-letnią więźniarkę byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku Jadwigę Ankiewicz.

Czyta Joanna Kozieł, uczennica II Liceum Ogólnokształcące im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Lublinie.

Jadwigę Ankiewicz, autorkę Dziennika pisanego w obozie na Majdanku wspomina jej stryjeczna siostra Teresa Tobera.

Inicjujemy projekt, w którym prezentujemy czytane fragmenty książki „485 dni na Majdanku”.

Zapisana relacja z pobytu w obozie na Majdanku polskiego więźnia Jerzego Kwiatkowskiego jest jednym z najciekawszych i najbardziej wartościowych źródeł dotyczących funkcjonowania KL Lublin. Czytane fragmenty książki rozpoczynają się od pierwszych dni pobytu Kwiatkowskiego w obozie po transporcie z Pawiaka pod koniec marca 1943 roku.

Cykl historyczny dotyczący działalności wywiadu Armii Krajowej w obozie na Majdanku.

Cykl prezentujący informacje historyczne o nalotach na Lublin w okresie II wojny światowej.

Mimo że już jesienią 1941 r. prace budowlane na Majdanku wykonywali zarówno jeńcy żydowscy z obozu pracy przy ulicy Lipowej w Lublinie, jak i Żydzi lubelscy, to nie byli oni jednak jego więźniami. Dopiero fiasko planów zakładających wykorzystanie w nim masowo do pracy jeńców radzieckich sprawiło, że od grudnia 1941 r. do stycznia 1942 r. uwięziono w KL Lublin kilkuset Żydów z Lublina i okolicznych miejscowości.

Państwowe Muzeum na Majdanku rozpoczęło prace nad przygotowaniem do druku niepublikowanych wspomnień Bolesława Burskiego (1905–1981), potomka Sybiraków, działacza PPS, żołnierza Armii Krajowej, więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych na Majdanku i w Auschwitz.

Utworzone w drugiej połowie kwietnia 1942 r. w części peryferyjnej lubelskiej dzielnicy robotniczej Majdan Tatarski getto wtórne, nazywane przez Niemców także „wzorcowym”, od początku istnienia było nierozerwalnie związane z pobliskim obozem koncentracyjnym na Majdanku.

Podczas badań archeologicznych prowadzonych na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze odnaleziono dotychczas ponad 11 000 obiektów. Znaczną część tego zbioru stanowią przedmioty osobiste należące do ofiar Holokaustu.