03.01.1902
Jedyne takie. Rzeźby powstałe na terenie KL Lublin w 1943 roku. Jaszczur
Albin Maria Boniecki podczas swojego pobytu w obozie na Majdanku ulepił z cementu jeszcze jedno zwierzę – półtorametrowego jaszczura. Wierzch miał on intensywnie zielony, boki zaś pokryte plamami w kilku kolorach, podbrzusze – żółte. Paszcza lekko rozwarta, w brązowym odcieniu, czerwona od wewnętrznej strony, ukazywała wyszczerzone żółte zęby. Oczy gada były wypukłe, pierwotnie czerwone z niebieskim błyskiem oraz zabarwionymi na czarno obwódkami. Rzeźba została ustawiona na III polu więźniarskim, obok baraku załogi obozu, przy którym inż. Stanisław Zelent wraz ze swoim komandem roboczym oraz ogrodnikiem Jerzym Kwiatkowskim utworzyli pierwszy, mały ogródek. Przyczajony, gotowy do skoku jaszczur stał na kamiennej podmurówce z pyskiem zwróconym w kierunku okna esesmanów, tak by cały czas mógł im grozić atakiem. W budowie podwyższenia dla rzeźby ponownie pomagał Kwiatkowski. Przygotował je wraz z grupą murarzy z kamieni oraz starej cegły, z jednej strony zasiał dodatkowo ozdobne byliny – w miejscu, z którego gad unosił jedną łapę, aby wdrapać się na mur.
Podobnie jak dwie poprzednie rzeźby, jaszczur powstał za zgodą władz obozu. Był dla Niemców zwykłą ozdobą, dekoracją mającą jedynie cieszyć oko. Członkowie załogi Majdanka nie domyślali się, co tak naprawdę kryje rzeźba i jak ważna jest dla więźniów. Był to symbol polskiej konspiracji, tajnej walki z okupantem przez nawiązanie do Związku Jaszczurczego działającego w latach 1939–1942. Rzeźba jako wyraz oporu jednoczyła osadzonych i podtrzymywała ich na duchu.
Rzeźba jaszczura została przekazana do zbiorów PMM w 1949 roku przez PCK Okręg Lublin. Początkowo ustawiono ją na terenie byłego obozu, tak by każdy z odwiedzających mógł ją zobaczyć. Niestety w związku z wielokrotnymi uszkodzeniami (szczególnie łamanym ogonem), jaszczur został przeniesiony do jednego z muzealnych magazynów. W roku 1998 studenci Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki z warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych przeprowadzili pełną konserwację rzeźby – naprawili wszelkie zniszczenia, oczyścili polichromię, a także uzupełnili jej braki (stąd zmiana zabarwienia oczu jaszczura).