Podczas badań archeologicznych prowadzonych na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze odnaleziono dotychczas ponad 11 000 obiektów. Znaczną część tego zbioru stanowią przedmioty osobiste należące do ofiar Holokaustu.

Część zbiorów Państwowego Muzeum na Majdanku stanowią artefakty pochodzące z terenu byłego niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze. Kolekcja sobiborska liczy obecnie ponad 9000 obiektów wpisanych do inwentarza muzealnego, pozyskanych podczas badań archeologicznych prowadzonych w latach 2000–2017.

Utworzony jesienią 1941 r. KL Lublin stanowił integralny element niemieckich planów germanizacji terenów wschodnich. Realizację tego przedsięwzięcia Reichsführer SS Heinrich Himmler powierzył dowódcy SS i policji w dystrykcie lubelskim Odilo Globocnikowi.

W październiku 1942 r., na mocy decyzji komendanta KL Lublin, na V polu więźniarskim utworzono obóz żeński, przeznaczony dla około 5 tysięcy kobiet. Frauen Konzentrationslager był jednostką samodzielną, zarządzaną przez członkinie służby pomocniczej SS pod kierownictwem głównej nadzorczyni Elsy Ehrich, bezpośrednio jednak podlegającej komendantowi całego obozu.

31 lipca 2019 roku minęło 76 lat od śmierci Kurta Wojciecha Szczudły – nauczyciela i tłumacza, znawcy i popularyzatora historii i kultury Śląska Opolskiego, jednego z więźniów, a zarazem i ofiar KL Lublin.

19 kwietnia został ustanowiony Dniem Pamięci o Holokauście i przeciwdziałaniu zbrodniom przeciwko ludzkości. Data ta przypomina o wybuchu powstania w getcie warszawskim.

Urządzenia zagłady na Majdanku powstały, jak wiele na to wskazuje, z inspiracji Odila Globocnika. Można poza tym przypuszczać, że decyzja o wybudowaniu w obozie komór do mordowania ludzi pośrednio łączyła się z rozkazem Himmlera z 19 lipca 1942 roku, w którym wyznaczył on datę 31 grudnia 1942 roku jako termin „oczyszczenia” Generalnego Gubernatorstwa z Żydów.

Przypominamy sylwetkę księdza Emiliana Kowcza – duchownego greckokatolickiego, który trafił na Majdanek m.in. za pomoc udzielaną Żydom. Zmarł w obozie w 1944 roku.

We wrześniu 2018 r. do naszych zbiorów muzealnych trafiła kolekcja archiwaliów związanych z osobą doktora Jana Klonowskiego. Pamiątki zostały przekazane w darze przez pana Antoniego Klonowskiego, syna Jana.

Znana była jeńcom stalagów i oflagów, a także więźniom Majdanka i Zamku Lubelskiego jako „Ciotka Antonina” i „Mateczka”, natomiast mieszkańcom Lublina jako patriotka i działaczka społeczna, właścicielka piekarni, której działalność uczczono nadaniem jednej z ulic miasta jej imienia.

Znana jeńcom stalagów i oflagów, a także więźniom Majdanka i Zamku Lubelskiego jako „Ciotka Antonina” czy „Mateczka”, natomiast mieszkańcom Lublina jako patriotka i działaczka społeczna, której działalność uczczono nadaniem jednej z ulic miasta jej imienia. Rodzina Antoniny Grygowej, bo o niej mowa, przekazała naszemu Muzeum prawie 200 grypsów wysyłanych do niej przez polskich więźniów obozu koncentracyjnego na Majdanku.

Podczas ceremonii 75. rocznicy powstania więźniów niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski pośmiertnie odznaczony zostanie Lejba (Leon) Felhendler - jeden z dwóch przywódców powstania w obozie.

Niemcy zbudowali obóz zagłady około pięć kilometrów od wsi Sobibór, na terenie przylegającym do stacji kolejowej.

Córka byłego więźnia KL Lublin profesora Romualda Sztaby – Ewa Sztaba-Chmielarz – przekazała do zbiorów Państwowego Muzeum na Majdanku cenne dokumenty i pamiątki należące do ojca. Wśród nich znalazły się bruliony z zapiskami profesora, nakaz aresztowania czy zegarek, który służył mu przez całe życie. Darowizny tej dokonała 12 września 2018 roku podczas spotkania z cyklu „Majdanek w pamięci rodzinnej”.

Saturnina Malm (1907-1982) jest „cichą” bohaterką nierozerwalnie związaną z okupacyjnym Lublinem. Postać niezwykle interesująca, wielowymiarowa i bardzo barwna. Kobieta o wielkiej odwadze i wewnętrznej sile, podążająca uparcie do celu.

Pod koniec lipca 2018 roku zakończono kolejne prace konserwatorskie obiektów pochodzących z prac archeologicznych na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Sobiborze.

W lecie 2018 r. przypada 75. rocznica przybycia do KL Lublin transportów z wysiedleńcami z Zamojszczyzny. Więcej o tragicznych losach mieszkańców powiatów zamojskiego, biłgorajskiego i tomaszowskiego osadzonych w obozie w czerwcu i lipcu 1943 r. w naszym artykule.

Postać Józefa Richtera była przez wiele lat zapomniana, mimo że jest on autorem rysunków przedstawiających prześladowania i Zagładę ludności żydowskiej na Lubelszczyźnie. Jego osobę przypomniało na początku listopada 2017 r. Państwowe Muzeum na Majdanku, otwierając wystawę jego prac. Cały czas pozostają znaki zapytania w kontekście Richtera, nie mniej przez ostatnie kilka miesięcy udało się ustalić wiele ważnych i interesujących faktów.

Zbiory artystyczne PMM obejmują dzieła artystów polskich i zagranicznych z zakresu malarstwa, grafiki, rysunku, rzeźby, medalierstwa, sztuki ludowej oraz fotografii i plakatu artystycznego. Większość prac dotyczy tematyki martyrologicznej i antywojennej. Kolekcja powstała w wyniku licznych konkursów i wystaw plastycznych organizowanych przez Muzeum – początkowo pod hasłem „Przeciw wojnie”, później jako Międzynarodowe Triennale Sztuki "Majdanek".

Więźniowie Majdanka podlegali szeregowi procedur związanych z przyjęciem do obozu. Do ich obowiązków należało między innymi oddanie do depozytu odzieży i przedmiotów osobistych, co odnotowywano w kartotece ruchomego mienia (Effekten-Verzeichnis). Osobna kartoteka przeznaczona była do księgowania zdeponowanych przez więźniów sum pieniężnych. Stanowi ona wartościowy materiał źródłowy, który pozwala odtworzyć losy więzionych na Majdanku osób.

Znaczną część zbiorów odkrytych podczas wykopalisk w Sobiborze stanowią rzeczy codziennego użytku, w tym pozostałości po środkach higieny osobistej, m.in. szczoteczki do zębów, tubki po pastach do zębów czy kremach do golenia.

Znaczną część zbiorów sobiborskich stanowią przedmioty osobiste przywiezione przez więźniów do obozu. Wśród nich znalazły się nielicznie zachowane fragmenty piór wiecznych. Jednym z takich zabytków jest skuwka od pióra marki Pelikan.

Wśród wielu obiektów metalowych, znalezionych podczas przeprowadzonych w Sobiborze wykopalisk archeologicznych, można odnaleźć małą blaszkę z napisem TRAGERPLATTE. Ta niepozorna rzecz stanowiła fragment bardzo popularnej podczas II wojny światowej przenośnej kuchenki turystycznej. Nieduże, metalowe, kompaktowe pudełko w środku zawierało opakowanie z tabletkami paliwowymi, zaś po rozłożeniu, czyli odchyleniu ścianek nośnych (z niem. Tragerplatte)

Kolekcja zbiorów sztuki współczesnej Państwowego Muzeum na Majdanku jest ściśle związana z historią tego miejsca i jego charakterem. Muzeum zaczęło gromadzić dzieła sztuki współczesnej od momentu rozpoczęcia swojej działalności, tj. od listopada 1944 r.