15.07.2025
Śladami Zacheusza Pawlaka
Zapraszamy na bezpłatne zwiedzanie Państwowego Muzeum na Majdanku z przewodnikiem. Bohaterem tego wyjątkowego spaceru będzie Zacheusz Pawlak, członek…
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies w celach statystycznych i do prawidłowego wyświetlania zawartych w niej treści. Korzystanie serwisu internetowego oznacza, że pliki cookies będą zapisane na dysku Państwa komputera. Dowiedz się więcej o plikach cookies oraz celu ich używania. Jeśli Państwo nie zgadzają się z powyższym, proszę opuścić stronę Muzeum lub zmienić domyślne ustawienia przeglądarki.
20 Dzień
07 Miesiąc
25 Rok
15.07.2025
Zapraszamy na bezpłatne zwiedzanie Państwowego Muzeum na Majdanku z przewodnikiem. Bohaterem tego wyjątkowego spaceru będzie Zacheusz Pawlak, członek…
14.07.2025
22 lipca mija 81 lat od likwidacji niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego na Majdanku. Od października 1941 r. do 22 lipca 1944 r. przez…
02.07.2025
W miniony weekend do Państwowego Muzeum na Majdanku przyjechali pani Anna Wyroślak i pan Tomasz Gawełek, dzieci Ryszarda Gawełka, byłego więźnia KL…
20.07.1941
Rozkaz budowy obozu
początek października 1941
Początek budowy obozu
Październik 1941
Deportacja jeńców sowieckich na Majdanek
jesień 1941
Osadzenie na Majdanku pierwszych więźniów żydowskich
grudzień 1941/styczeń 1942
Osadzenie w obozie pierwszej grupy polskich chłopów z okolic Lublina
29.03.1942
Przybycie pierwszego transportu Żydów słowackich
wrzesień/październik 1942
Uruchomienie komór gazowych
01.10.1942
Powstanie obozu koncentracyjnego dla kobiet
14.12.1942
Rozkaz Heinricha Himmlera dotyczący deportacji polskich więźniów politycznych z więzień w Generalnym Gubernatorstwie
06.01.1943
Rozkaz kierowania do KL Lublin Białorusinów zatrzymanych w trakcie akcji przeciwko "bandom"
06.01.1943
Rozkaz utworzenia lazaretu dla sowieckich inwalidów
27.04.1943
Deportacja do KL Lublin pierwszych Żydów z ogarniętego powstaniem getta w Warszawie
30.06.1943
Pierwszy transport z wysiedlonymi z Zamojszczyzny
03.11.1943
Akcja „Erntefest” – rozstrzelanie ok. 18 000 Żydów – więźniów Majdanka oraz obozów pracy w Lublinie
14.12.1943
Deportacja do KL Lublin 1000 chorych i wyniszczonych pracą więźniów z KL Sachsenhausen
01.04.1944
Początek ewakuacji KL Lublin
22.07.1944
Ostatni transport więźniów i likwidacja KL Lublin
W czasie wizyty w Lublinie Heinrich Himmler nakazał budowę obozu koncentracyjnego dla 25–50 tysięcy więźniów, którzy byliby wykorzystywani w warsztatach i na budowach SS i policji.
Formalną podstawę rozpoczęcia prac stanowił rozkaz Hansa Kammlera z 27 września 1941 r. w sprawie natychmiastowego rozpoczęcia budowy obozów dla jeńców wojennych w Auschwitz i Lublinie.
Pierwszą większą grupą więźniów Majdanka byli jeńcy sowieccy. Wkrótce przywieziono tu także tłumaczy, lekarzy i więźniów funkcyjnych z innych obozów koncentracyjnych, m.in. z Auschwitz, Buchenwaldu, Dachau, Sachsenhausen.
Pierwszą grupę osadzonych na Majdanku więźniów żydowskich stanowili Żydzi przyprowadzeni z getta lubelskiego.
W grudniu 1941 r. zaczęto osadzać na Majdanku pierwsze grupy polskich zakładników. Byli oni więzieni w odwecie za rzekomy udział w sabotażu i akcjach partyzanckich oraz za niewywiązywanie się wobec okupacyjnych władz administracyjnych z nałożonego kontyngentu i podatku.
Majdanek stał się miejscem masowego osadzania więźniów w ramach „Akcji Reinhardt”. Transporty Żydów słowackich przybywały na Majdanek w wyniku porozumienia między rządami III Rzeszy i Słowacji. Byli to przeważnie mężczyźni zdolni do pracy.
Latem 1942 r. na Majdanku rozpoczęto budowę komór gazowych. W lipcu tego roku dokonano zamówienia na cyklon B w zakładach Tesch & Stabenow w Hamburgu. Pierwszą partię trującego gazu dostarczono do obozu w ostatnich dniach sierpnia, natomiast komory zostały uruchomione we wrześniu lub październiku 1942 r. Do uśmiercania więźniów, wykorzystywano także tlenek węgla.
Frauen Konzentrationslager (FKL) powstał 1 października 1942 r. Pierwszymi więźniarkami Majdanka były kobiety z Dziesiątej i Wieniawy (dzielnice Lublina) oraz z miejscowości Goraj.
Na mocy rozkazu Heinricha Himmlera do obozów koncentracyjnych na Majdanku i do KL Auschwitz miało trafić blisko 35 000 osób. Do KL Lublin pierwszy transport przybył już 7 stycznia 1943 r. i znaleźli się w nim głównie więźniowie polityczni z Radomia, Kielc, Piotrkowa i Częstochowy.
Od marca 1943 r. z Białorusi zaczęły napływać transporty więźniów – przede wszystkim kobiet i dzieci z obozów w Witebsku i Mohylewie. Kolejne transporty przybywały aż do stycznia 1944 r.
Lazaret stanowił autonomiczną jednostkę Majdanka. Przebywali w nim inwalidzi, którzy nabawili się kalectwa bądź choroby w trakcie wykonywania prac frontowych na rzecz Niemiec albo przeszli na służbę niemiecką. Nie byli oni numerowani ani oznaczani, nie obowiązywało ich też noszenie pasiaków.
Napływ dużych transportów Żydów do obozu nastąpił w ostatnich dniach kwietnia 1943 r., kiedy dogorywało zbrojne powstanie w getcie warszawskim i rozpoczęto jego likwidację.
W związku z rozkazem Odilo Globocnika z 3 czerwca 1943 r. „o zwalczaniu band” na Majdanek trafiła ludność z powiatów: biłgorajskiego, hrubieszowskiego, tomaszowskiego i zamojskiego.
3 listopada 1943 roku w obozie koncentracyjnym na Majdanku doszło do największej egzekucji w historii niemieckich obozów koncentracyjnych. Przeprowadzona ona została w ramach akcji „Erntefest” (Dożynki) i zakończyła eksterminację ludności żydowskiej w dystrykcie lubelskim. W Lublinie operacja objęła wszystkich Żydów przebywających na Majdanku, a także w obozach przy ul. Lipowej i na Flugplatzu.
Po likwidacji Żydów największe grupy narodowościowe na Majdanku stanowili Polacy i obywatele ZSRR. Jednak z końcem 1943 r. zaczęły napływać do KL Lublin transporty z chorymi więźniami z obozów na terenie Rzeszy, głównie z Sachsenhausen, Auschwitz, Buchenwaldu, Dachau i Neuengamme.
Pierwsze transporty ewakuacyjne wyruszyły w drogę z początkiem kwietnia. W ciągu niespełna trzech tygodni przetransportowano do obozów koncentracyjnych położonych na zachód od Lublina prawie 9 tysięcy mężczyzn, kobiet i dzieci. Do obozów na terenie Rzeszy wywożono osoby uznane za zdolne do pracy, natomiast większość chorych, w tym wielu w stanie ciężkim, trafiło do Auschwitz.
Ostateczna likwidacja obozu nastąpiła w godzinach popołudniowych 22 lipca, po tym, gdy kilkanaście godzin wcześniej Niemcy przy majdankowskim krematorium rozstrzelali kilkuset więźniów Zamku Lubelskiego i cywili w odwet za działalność partyzancką.
polski
english